Kredi, anlık veya uzun vadeli ihtiyaçlarımızı karşılamak için kiraladığımız paradır. Kredinin faizini de bu paranın kira bedeli olarak düşünebiliriz. Faiz hesaplanırken kullanılan en önemli faktörler kredi verilecek kişinin kredi notu, verilecek kredi tutarı ve bu kredinin ne kadar zamanda geri ödeneceği, yani vadesidir. Kredinin de tüketici, konut, taşıt gibi çeşitleri bulunur.
Kredi Notu Nedir?
Kredi notu, kredinin faizi hesaplanırken, hatta bir kişinin kredi almaya uygun olup olmadığını belirlerken kullanılan sayısal bir değerdir. Bankalar ve finansal kuruluşlar, bir kişiye kredi verirken ya da kredi kartı tanımlarken o kişinin ödeme alışkanlıklarını ve risk durumunu anlamak için kredi notuna bakarlar. Kredi puanı 0 ile 1900 arasında bir değerdir. Bu puan kişinin kredi geçmişine göre değişiklik gösterir.
Yüksek kredi notu, bireyin finansal geçmişinin olumlu olduğu anlamına gelirken, düşük kredi notu ise borçlarını ödeme konusunda riskli bir profili ifade eder. En basit haliyle kredi puanı, bir kişinin aldığı krediyi geri ödeme ihtimalidir.
Kredi Notu Nerelerde Kullanılıyor?
Kredi notu, kredi alma sürecinde birden fazla karşımıza çıkıyor. Kredi başvurusunda bulunduğumuzda, bankalar önce kredi puanımızı hesaplayarak istediğimiz bize kredi verip veremeyeceğine karar veriyor ve kredi talebimizi onaylıyor. Sonrasında ise yine kredi notumuz yardımıyla bize ne kadar kredi verebileceğine karar veriyor. Buna bağlı olarak zaman zaman bankalar istediğimizin altında bir tutarda kredi vermeyi kabul edebilir, bazen de istediğimizden daha yüksek bir tutarda kredi vermeyi teklif edebilirler. Bu da kredi notunun ikinci işlevidir, notumuz ne kadar kredi kullanabileceğimizi hesaplarken kullanılır.
Bankalar için, kredi notunun yüksek olması kredi alan kişinin ödemeler konusunda daha güvenilir olduğunu gösterdiğinden kredi notu yükseldikçe kredi faizi düşer. Bu yüzden, kredi notu yüksek insanlar daha avantajlı oranlarla kredi kullanırlar.
Kredi Puanını Etkileyen Faktörler
Kredi puanını etkileyen birçok faktör vardır. Çektiğiniz kredi veya krediler ile kredi kartınızı ödeme düzeniniz, kredi notunuzu doğrudan etkiler. Düzenli olarak borçların ödenmesi, kredi notunu olumlu yönde etkiler. Ödemelerinizde gecikmelerin olması ya da hiç ödenmemesi kredi notunun düşmesine neden olur.
Mevcut kredi limitlerinin ne kadarının kullanıldığı da kredi notunu etkiler. Eğer kredi kartı limitinizin büyük bir kısmını kullanıyorsanız ve sürekli borç biriktiriyorsanız, bu durum kredi notunuzu olumsuz etkileyebilir. Kredi limitinizin düşük bir kısmını kullanmak, bankalar için olumlu bir işaret olacaktır.
Yaptığınız kredi başvuruları yüzünden kredi notunuz düşebilir. Sık sık yeni kredi veya kredi kartı başvurusu yapmak, kredi notunuzu olumsuz etkileyebilir. Bankalar, sürekli yeni kredi arayışında olan bireyleri riskli bir müşteri olarak görebilir. Bu yüzden kredi başvurularınızı dikkatli bir şekilde planlamalısınız.
Kredi geçmişiniz gerçekten önemlidir. Uzun süreli kredi geçmişi, genellikle olumlu bir etkiye sahiptir. Eğer uzun yıllardır kredi kartı veya kredi kullanıyorsanız ve bu süreçte borçlarınızı düzenli ödüyorsanız, bu durum kredi notunuzu artırabilir.
Kredi notunuzun belirlenmesinde kullandığınız kredi türleri de önemlidir. İhtiyaç kredisi, konut kredisi, araç kredisi gibi farklı kredi türlerine sahip olmanız, bankalar için finansal çeşitliliğinizi gösterir ve kredi notunuza olumlu bir katkı yapabilir.
Kredi Notumu Nereden Öğrenebilirim?
Kredi Kayıt Bürosu’na bağlı Türkiye’nin önde gelen 9 bankasının yardımı ile hayata geçirilen Findeks aracı ile bireysel ve ticari finansal durumunuzun kredi kullanmaya uygun olup olmadığını rutin raporlar ile takip edebilirsiniz.
Kredi notu aralığı 1500 ve üzeri olan bireysel kullanıcıların kredi alabilme olasılıkları yüksektir. 1499 ve altı not alanların ise riskleri değerlendirilir ve istihbarat birimleri tarafından kredi kullanıp kullanamayacakları netleştirilir.
Kredi notu ve risk grubu aralığı şu şekildedir;
- 1-699 arası: En Riskli
- 700-1099 arası: Orta Riskli
- 1100-1499 arası: Az Riskli
- 1500-1699 arası: İyi
- 1700-1900 arası: Çok İyi
Kredi notunuzu yükseltmek için yapabileceğiniz en etkin yollardan biri, birden fazla bankaya olan kredi borcunuzu tek banka kredisi altında toplanmasıdır. Bu sayede riskinizi tek elden yönetebilirsiniz. Kredilerinizi tek banka altında toplamak için düşük kredi faiz oranı ve 60 ay vade fırsatı sunan bankadan yararlanabilirsiniz.
Kredi Notu Nasıl Yükseltilir?
Kredi notunuzu yükseltmenin en etkili yolu, kredi ve kredi kartı borçlarınızı düzenli olarak ödemektir. Ödemelerinizi her zaman zamanında yapmaya özen gösterin. Kredi kartı borçlarınızı mümkün olduğunca düşük tutmak, kredi notunuzu olumlu yönde etkiler. Sık sık yeni kredi başvurusu yapmak, kredi notunuzu düşürebilir. Mevcut kredilerinizi veya kredi kartlarınızı kapatmak yerine, düzenli olarak kullanmaya devam edin.
